Ngày hôm qua, chính thức một startup trong Vietnam Business Matching đã nhận vốn đầu tư từ một nhà đầu tư thiên thần. Hai năm cho một hệ sinh thái nho nhỏ mới có được kết quả. Tuy nhiên tôi tin rằng VBM sẽ mang lại hiệu quả cho startup và SME dài hạn. Cuộc chơi tại VBM là 5-10 năm và lâu hơn nữa với startup và SME.
Kịch bản giết một công ty nhanh nhất khi công ty có một sản phẩm/dịch vụ rất tệ nhưng lại có một hệ thống marketing tuyệt vời. Bản thân tôi là sáng lập tổ chức Vietnam Business Matching nhằm giúp cho các bạn startup và SME thành công trong kinh doanh với phương thức xã hội - hoàn toàn miễn phí cho các bạn chủ doanh nghiệp và Founder. Trong gần 2 năm tôi chứng kiến khoảng 400 sáng lập và doanh chủ tới tham dự VBM định kỳ sáng thứ 5 và chỉ có hai founder thành công -sẽ giải thích chi tiết trong phần 2 của bài viết.
Ba năm trực tiếp hỗ trợ cho các bạn Startup và tôi luôn luôn nghe các bạn hỏi câu hỏi vốn ở đâu – làm thế nào có vốn. Khi nói tới hội thảo tiếp cận vốn hàng trăm bạn trẻ sáng lập mắt sáng rực mồm há to tay chân nhanh nhẹn xông tới để mong kiếm tìm vốn. Nhưng một lần nữa câu nói ở trên có thể hiểu rằng nguy hiểm nhất với một sáng lập hay một startup là các bạn có một sản phẩm/dịch vụ hay ý tưởng tào lao nhưng bạn lại đi quảng bá rộng khắp rằng bạn đang gọi vốn cho startup.
Khi chưa chín chắn , khi chưa đủ tuổi, bạn ra đời quá sớm thì chẳng khác nào tự mình cầm dao cắt cổ mình. Tôi đã từng gặp một bạn trẻ cách đây một năm và giờ thì thấy bạn vắng bóng không hẹn ngày tái ngộ trong hệ sinh thái khởi nghiệp. Bạn đó là sáng lập một startup về dịch vụ y tế và nói rằng bạn đấy cần 500 triệu. Tôi hỏi bạn, tại sao em lại cần 500 triệu, sau khi có 500 triệu em sẽ làm gì với 500 triệu đó, em dùng 500 triệu cải thiện gì những hoạt động của em. Bạn đó suy nghĩ 3-5 phút rồi trả lời không suôn sẻ. Tôi nói với bạn đó, anh sẽ không bao giờ cho em 1 đồng vì đơn giản anh hỏi những câu hỏi có thể nói là sinh tử với em. Bản thân em không biết, không chuẩn bị những vấn đề sinh tử đó chứng tỏ em chưa chín chắn hay chưa sống hết mình với dự án của mình. Rất rủi ro khi giao tiền cho những sáng lập hời hợt, sống gấp hoang tưởng về khả năng cũng như ý tưởng của mình.
Đồng vốn rất linh hoạt và thông minh. Bản chất của đồng vốn là khát khao đi tìm những chủ nhân có khả năng một vốn bốn lời cho nó. Vì vậy các sáng lập khởi nghiệp thay vì việc quá rảnh chạy rông từ hội thảo gọi vốn này sang sự kiện đầu tư kia nên tập trung phát triển cho startup cứng cáp, phát triển bản thân mình thành những ông chủ của đồng tiền thật sự. Đồng vốn sẽ tới các bạn. Nếu không như vậy, với một năng lực kém cỏi, một startup zoombies sống èo uột trên thị trường, các bạn sáng lập cũng sẽ chỉ nhận những con mắt lạnh lùng của nhà đầu tư và câu trả lời trần trụi “không đầu tư cho em".
Nhà đầu tư vào startup tìm kiếm hai câu chuyện bản thân sáng lập có đủ chín chắn, từng trải, năng lực lãnh đạo, cam kết, nhiệt huyết, chiến đấu tới cùng để sử dụng đồng vốn của họ thành bốn lời. Trước tiên đừng nói tới mô hình kinh doanh, các bạn có là người tin tưởng trong con mắt của nhà đầu tư hay không. Đây là một câu chuyện thật đáng suy ngẫm. Có một nhà đầu tư hẹn gặp founder một tech startup. Bạn đó ăn mặc như một dân lập trình tới gặp nhà đầu tư. Trong con mắt nhà đầu tư họ đánh giá rất thấp tính chuyên nghiệp. Họ sẽ nghi ngờ về người sáng lập này. Các bạn không cần phải mặc vest tuy nhiên áo sơ mi dài tay bỏ trong quần tây cùng đôi giày đánh xi cẩn thận, tóc râu cắt và cạo đàng hoàng. Chỉ cần như vậy là đủ tạo ấn tượng với nhà đầu tư. Câu chuyện rất đơn giản tuy nhiên không phải ai cũng biết và thực hành theo. Đây là một câu chuyện thật trong hệ sinh thái khởi nghiệp Vietnam Business Matching.
Yếu tố thứ hai nhà đầu tư muốn thấy là những con số sự kiện thật. Các bạn có nói tốt thế nào về startup của mình họ cũng không tin chừng nào chưa thấy được sự thật. Các bạn cần có sản phẩm/dịch vụ thật, đội nhóm thật, giải pháp thật, kết quả bán thật, kết quả tài chính thật. Muốn thật thì các bạn phải làm chứ đừng kỳ vọng đi pitching nhiều sẽ làm cho kết quả kinh doanh tốt lên. Hai startup thành công trong Vietnam Business Matching rất ít tham gia những sự kiện vô bổ như thi pitching, tham gia sự kiện. Họ tập trung vào làm thật kết quả thật.
Triết lý trong hệ sinh thái khởi nghiệp Vietnam Business Matching rất khác với những cách tiếp cận của các tổ chức khác. Trong hệ sinh thái các startup và SME phải tự bơi, tự chuẩn bị, tự kết nối với nhau và tự giải quyết các vấn đề của mình. Trong VBM chúng tôi quan niệm mỗi cá nhân cần phải tự lực, tự cường giải quyết chính vấn đề của mình. Trong bài viết thứ hai sẽ chia sẻ cách thức Vietnam Business Matching thực hiện trên thực tế như thế nào nhằm giúp startup và sme thành công.
Vũ Tuấn Anh
Vietnam Business Matching Founder
Website tổ chức Vietnam Business Matching: http://businessmatching.vn/