Các công ty công nghệ lớn hạn chế làm việc từ xa

Hiện nay, trên các phương tiện thông tin đại chúng, ở đâu ta cũng thấy người ta nói về làm việc từ xa, các lợi ích của làm việc từ xa, và rằng hình thức làm việc từ xa đang bùng nổ. Tuy nhiên, hình thức làm việc này có thật sự tốt để áp dụng cho tương lai?

Bùng nổ trong dịch

Đại dịch COVID-19 là một yếu tố quan trọng thúc đẩy hình thức làm việc từ xa. Để giảm thiểu sự lây lan nhanh chóng của virus, các biện pháp giãn cách xã hội được áp dụng triệt để tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Các trường học đóng cửa, học sinh và giáo viên phải “làm việc từ xa” thông qua truyền hình, học trực tuyến giữa giáo viên và học sinh.

Nhật Bản, một nước cực kỳ bảo thủ nhưng cũng đã phát động phong trào làm việc từ xa vào ngày 24/7/2017, đây là ngày làm việc từ xa đầu tiên của Nhật, mục đích là để giảm tải giao thông tại các thành phố lớn và thay đổi lối làm việc quá mức của người Nhật. Ở Mỹ, theo thống kê của Cục Thống kê Lao động Mỹ, hơn 26 triệu người, khoảng 16% tổng lực lượng lao động hiện đang làm việc từ xa ít nhất là một phần thời gian. Từ năm 2005 đến 2020, số lượng nhân viên ở Mỹ làm việc từ xa đã tăng lên tới 140%.

Dù có nhiều báo cáo chứng minh ngày càng có nhiều công ty chấp nhận hình thức công việc linh hoạt, đặc biệt là tùy chọn làm việc từ xa như một cách để thu hút nhân tài, giảm chi phí và tận dụng công nghệ mới. Mặc dù điều này là đúng, nhưng có một số tổ chức hạn chế việc làm việc từ xa, thậm chí là các công ty công nghệ, và muốn nhân viên làm việc trong môi trường truyền thống.

Năm 2013, CEO Marissa Mayer của Yahoo tuyên bố rằng công ty sẽ không còn cho phép làm việc từ xa để tăng năng suất và mong muốn các nhân viên kết nối hơn khi làm việc tại trụ sở. CEO Yahoo nói rằng: “để Yahoo là nơi làm việc tốt nhất, giao tiếp và hợp tác rất quan trọng, một số quyết định và ý kiến sáng suốt đến từ các cuộc thảo luận ở hành lang và quán ăn, gặp gỡ những người mới và các cuộc họp nhóm ngẫu hứng”. Năm 2013, Yahoo có nhiều dấu hiệu tăng trưởng khả quan khi doanh thu đạt 1,13 tỷ USD, lợi nhuận tăng 150%. Sau một năm dưới thời Mayer, cổ phiếu của Yahoo tăng từ 14,6 USD lên 26,9 USD.

Năm 2009, IBM đã có tới 40% trong số 386.000 nhân viên tại 173 quốc gia đang làm việc từ xa. Nhờ vậy IBM đã bán hết các tòa nhà văn phòng của mình với mức lãi gần 2 tỷ USD. Được ca ngợi như một chiến lược kinh doanh khôn ngoan. Nhưng đến năm 2017, IBM đã gọi nhân viên quay lại nơi làm việc. Nguyên nhân do 19 quý liên tiếp IBM giảm doanh số. IBM cần một cái gì đó mới, cần thay đổi hành vi của nhân viên khi quay lại văn phòng, nhân viên càng thường xuyên tương tác, càng có nhiều khả năng tạo ra các cuộc trò chuyện mới dẫn đến những hiểu biết mới làm tăng động lực kinh doanh. IBM muốn thúc đẩy sự đổi mới lớn hơn, giao tiếp và đưa ra quyết định nhanh hơn, giảm thời gian chu kỳ giải quyết vấn đề.

Hàng loạt những doanh nghiệp lớn như Bank of America, Honeywell, thậm chí là các hãng công nghệ như Hewlett-Packard, Reddit... cũng đã có những động thái nhằm hạn chế hoặc loại bỏ việc làm việc từ xa.

Nhược điểm của làm việc từ xa

Nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các nhân viên làm việc theo quy trình thường hiệu quả hơn khi làm việc tại nhà nhưng thường sáng tạo hơn khi họ làm việc cùng nhau. Ba công ty sáng tạo và có giá trị nhất thế giới Google, Apple và Facebook, đều khuyến khích nhân viên của họ làm việc trong văn phòng. Theo Patrick Pichette, CFO của Google: “Câu hỏi đáng ngạc nhiên mà chúng tôi nhận được là: 'có bao nhiêu người làm việc từ xa tại Google?' và câu trả lời của chúng tôi là: 'Càng ít càng tốt'.

Trong các cuộc gặp mặt trực tiếp, bộ não của chúng ta xử lý các tầng liên tục của các tín hiệu phi ngôn ngữ mà chúng ta sử dụng làm cơ sở để xây dựng niềm tin và sự thân mật. Tương tác mặt đối mặt mang lại thông tin phong phú. Từ ngữ chỉ là một phần, hầu hết các thông điệp từ tín hiệu giọng nói, nét mặt và các chuyển động vật lý, dựa vào phản hồi không lời, phản hồi tức thời của người khác để giúp ta đánh giá mức độ ý tưởng của mình được chấp nhận.

Trên thực tế, sự đổi mới hiếm khi là kết quả của bất kỳ cuộc họp chính thức nào, và thậm chí hiếm khi là sản phẩm của các cuộc họp ảo. Thay vào đó, các giải pháp sáng tạo thường là sản phẩm phụ của những nhân viên có cuộc trò chuyện không chính thức. Chúng có thể đến từ khoảnh khắc trao đổi trên hành lang hoặc tại chỗ uống cafe.

Michael Massari, Phó chủ tịch cấp cao về các cuộc họp và sự kiện quốc gia của Caesars Entertainment, nói rằng: “bất kể bạn có thể am hiểu công nghệ đến mức nào, các cuộc gặp mặt trực tiếp vẫn là cách hiệu quả nhất để thu hút sự chú ý của người tham gia, thu hút họ tham gia vào cuộc trò chuyện và thúc đẩy sự hợp tác hiệu quả”.

Làm việc từ xa không rẻ

Người ta vẫn nói làm việc từ xa tiết kiệm được nhiều chi phí, như chi phí văn phòng, điện nước… nhưng thực tế không hẳn như vậy. Để làm việc được từ xa, doanh nghiệp và người lao động cần có phương tiện, một hệ thống bao gồm phần mềm và phần cứng, còn gọi là hệ thống hội nghị truyền hình, hay hệ thống họp trực tuyến.

Tiếp nữa, hệ thống cần có người vận hành nên mỗi đầu cầu cần một nhân sự công nghệ thông tin để hỗ trợ ngay khi cần, không bị gián đoạn buổi họp. Tính ra chi phí đầu tư ban đầu cho một hệ thống 3 điểm cầu đã lên tới vài trăm triệu, chưa kể chi phí hàng tháng gồm đường truyền internet, nhân sự công nghệ thông tin, bảo trì bảo hành thiết bị.

Trong trường hợp nếu sử dụng phần mềm miễn phí có sẵn như Zoom, Facebook messenger, Google Meet, Zalo, Skype… đường truyền internet có sẵn, tận dụng những người hiểu biết công nghệ thông tin trong công ty hoặc nhân viên, doanh nghiệp sẽ ngay lập tức phải đối mặt với những vấn đề như: tính bảo mật của phần mềm miễn phí không cao, bí mật cuộc họp bị đánh cắp, ghi âm, nhân viên viện cớ máy tính hỏng, đường truyền kém, không phối hợp làm việc. Những điều này sẽ mang lại sẽ mang lại căng thẳng cho quản lý, hiệu quả công việc thấp, không quản lý được nhân viên, lộ bí mật kinh doanh. Những mất mát này còn to lớn hơn những mất mát khi đầu tư một hệ thống riêng biệt.

Như vậy, làm việc từ xa chỉ là một hình thức làm việc, phù hợp với một số doanh nghiệp nhất định và chi phí thực sự không hề rẻ. Doanh nghiệp thực sự phải cân nhắc và tính toán khi lựa chọn làm việc theo hình thức này.

Bảo Trung

Theo Nhịp Cầu Đầu Tư